مقدمه:

شیر برقی برای کار با روغن‌های صنعتی،در بسیاری از فرایندهای صنعتی، از روغن به‌عنوان سیال کاری در سیستم‌های روانکاری، خنک‌کاری، انتقال انرژی یا هیدرولیک استفاده می‌شود. برای کنترل دقیق جریان این روغن‌ها، استفاده از شیر برقی (Solenoid Valve) یک راهکار هوشمندانه و کاربردی است. اما همه شیرهای برقی برای کار با روغن مناسب نیستند.

انتخاب شیر برقی مناسب برای روغن صنعتی نیازمند شناخت دقیق از نوع روغن، ویسکوزیته، دمای کاری، فشار سیستم و ویژگی‌های فیزیکی-شیمیایی آن است. در این مقاله، به بررسی عوامل کلیدی در انتخاب شیر برقی برای سیستم‌های روغنی صنعتی خواهیم پرداخت.

---

چرا انتخاب درست شیر برقی در سیستم‌های روغنی اهمیت دارد؟

روغن‌های صنعتی به دلیل چسبندگی، ویژگی‌های حرارتی خاص، و حضور ذرات ریز فلزی یا شیمیایی، رفتار متفاوتی نسبت به آب یا هوا دارند. استفاده از شیر برقی نامناسب در این شرایط می‌تواند منجر به:

• انسداد مسیر

• کاهش عمر شیر و کویل

• افت فشار شدید

• نشت یا عملکرد ناپایدار

• خطر آتش‌سوزی در روغن‌های قابل اشتعال

بنابراین انتخاب صحیح شیر برقی نه‌تنها کارایی سیستم را بالا می‌برد، بلکه از ریسک‌های عملیاتی نیز جلوگیری می‌کند.

---

ویژگی‌های مهم روغن‌های صنعتی که باید در نظر گرفت:

1. ویسکوزیته بالا
   بسیاری از روغن‌ها به‌ویژه در دمای پایین، بسیار غلیظ می‌شوند. این موضوع بر عملکرد شیر تأثیر می‌گذارد.

2. دمای کاری بالا یا پایین
   روغن‌ها معمولاً در دمای 40 تا 120 درجه کار می‌کنند. برخی موارد حتی بیشتر.

3. خورندگی یا ترکیبات شیمیایی خاص
   برخی روغن‌های صنعتی حاوی افزودنی‌هایی هستند که به مرور زمان به بدنه شیر آسیب می‌زنند.

4. قابلیت اشتعال
   روغن‌های هیدرولیک یا روان‌کننده‌ها گاهی قابل اشتعال‌اند، لذا باید ایمنی سیستم لحاظ شود.

---

معیارهای فنی انتخاب شیر برقی برای روغن:

---

مراحل انتخاب شیر برقی مناسب برای روغن صنعتی:

1. شناسایی نوع روغن:

ابتدا مشخص کنید از چه نوع روغنی استفاده می‌شود:

• روغن هیدرولیک

• روغن موتور

• روغن حرارتی

• روغن ترانس

• روغن دنده یا روغن برش

هرکدام ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاصی دارند که بر جنس شیر، فشار قابل تحمل و طراحی آن تأثیر می‌گذارد.

---

2. بررسی دمای کاری روغن:

روغن‌ها معمولاً در دماهای بالاتر از آب عمل می‌کنند. پس باید شیر برقی انتخابی تحمل دمای بالای 100 درجه را داشته باشد و متریال داخلی آن (نظیر آب‌بندها) از موادی چون Viton یا PTFE باشد که در برابر دمای بالا و روغن مقاوم هستند.

---

3. در نظر گرفتن ویسکوزیته (گرانروی):

شیرهای برقی معمولی برای سیالاتی با گرانروی بالا مناسب نیستند. باید از شیرهایی استفاده کرد که:

• سایز مناسب دارند (اغلب بزرگ‌تر)

• دارای ساختار پایلوت‌دار قوی یا مستقیم هستند

• مسیر عبور روغن را بدون گرفتگی فراهم می‌کنند

---

4. جنس بدنه و قطعات داخلی:

برای روغن‌های خورنده یا روغن‌هایی که حاوی ترکیبات افزودنی‌اند، استفاده از شیر با بدنه استنلس استیل 316 یا برنج با روکش نیکل توصیه می‌شود.

واشرها و اورینگ‌ها باید از Viton، EPDM یا NBR با کیفیت بالا باشند.

---

5. بررسی فشار سیستم:

فشار سیستم هیدرولیک یا روغن‌کاری در برخی خطوط تا 100 بار نیز می‌رسد. در این موارد، حتماً باید شیر برقی با طراحی صنعتی و تحمل فشار بالا انتخاب شود.

---

6. نوع نصب و کنترل:

در خطوط روغن، گاهی شیر باید به صورت عمودی یا افقی نصب شود. همچنین نوع سیگنال فرمان (کنترل دستی، PLC، تایمر یا سنسور فشار) نیز باید با نوع شیر هماهنگ باشد.

---

مزایای استفاده از شیر برقی در سیستم‌های روغن صنعتی:

• کنترل دقیق و اتوماتیک جریان روغن

• کاهش مصرف انرژی با قطع/وصل هوشمند

• افزایش ایمنی در خطوط روغن داغ یا اشتعال‌پذیر

• مناسب برای سیستم‌های بسته و ایزوله

• قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترلی دیجیتال یا PLC

---

اشتباهات رایج در انتخاب شیر برقی برای روغن:

---

برندهای معتبر شیر برقی برای روغن:

• Burkert (آلمان) – کیفیت صنعتی و مقاوم در برابر روغن

• Parker (آمریکا) – تخصص در هیدرولیک و روغن

• ASCO (ایتالیا/آمریکا) – عملکرد مطمئن برای خطوط اتوماتیک

• Uni-D (تایوان) – اقتصادی و مناسب برای کاربردهای عمومی

• Tork (ترکیه) – مقاوم و صنعتی با قیمت رقابتی

---

نتیجه‌گیری:

در انتخاب شیر برقی برای کار با روغن‌های صنعتی، باید دقت بالایی به خرج داد. نوع روغن، شرایط محیطی، فشار و دمای سیستم همگی عوامل تعیین‌کننده هستند. با بررسی دقیق و انتخاب شیر برقی متناسب با مشخصات فنی سیستم، می‌توان کارایی، ایمنی و دوام تجهیزات را به‌شکل محسوسی افزایش داد.

پیشنهاد ما: در صورت تردید، با کارشناسان فنی تامین‌کننده شیر مشورت کنید و حتماً از مدل‌هایی با تجربه اثبات‌شده در صنعت استفاده کنید.

برای خواندن مقاله شیر برقی کلیک کنید.