شیر برقی 2-2 یا 2 راهه

ابتدا توضیح مختصری از عبارت عددی کنار کلمه شیر برقی بیان میگردد. معمولا در تمامی سلونوئید ولو ها  اعم از آب و سیال و یا پنوماتیک ، از 2 عدد جهت نشان دادن نوع سلونوئید ولو  استفاده میگردد. این 2 عددبرای بیان سریع نوع شیر از لحاظ تعداد پورت و تعداد حالات شیر استفاده میگردد. عدد اول سمت راست بیانگر تعداد حالات عملکرد و عدد دوم بیانگر تعداد پورتها میباشد.

به طور مثال شیر 3-5 . این شیر دارای 5 پورت و 3 حالت میباشد. سلونوئید ولو 2-2 یا دو راهه تقریبا یکی از پر مصرف ترین انواع شیر در صنایع و جهت کنترل سیالات و بخصوص آب می باشد. این نوع شیرها دارای 2 پورت که یکی ورودی و یکی خروجی میباشد که معمولا با فلش در کنار پورتها مشخص شده است و دارای 2 حالت میباشد که یک حالت بسته به معنی مسدود بودن مسیر پورت ورودی به خروجی و حالت دیگر حالت باز که آن نیز عکس حالت قبل و به معنی باز بودن مسیر عبور میباشد.

شیر برقی 2-3 یا 3 راهه

این سلونوئید ولو نیز همانطور که از نامش پیداست دارای 3 پورت و 2 حالت میباشد . بدینصورت که معمولا یک پورت ورودی و 2 پورت خروجی میباشد و در هر یک از حالتها یکی از خروجی ها به پورت ورودی متصل می گردد. از این نوع شیر نیز بیشتر جهت ترکیب مایعات و سیالات مورد استفاده قرار می گیرد.

سلونوئید ولو نرمال اپن

شیر  نرمال باز به شیری گفته می شود که در حالت عادی و زمانی که ولتاژ به بوبین آن وصل نشده است ،  مسیر پورت ورودی به خروجی وصل است و سیال میتواد از مسیر شیر عبور نماید ، و برعکس زمانی که ولتاژ  به بوبین وصل میگردد شیر عمل میکند و مسیر عبور سال را قطع مینماید .

سلونوئید ولو نرمال کلوز

این سلونوئید ولو از لحاظ عملکردی کاملا عکس نوع قبل میباشد . در این شیر در زمانی که برق به بوبین وصل نشده و به عبارتی شیر برقی خاموش است در وضعیت بسته میباشد و بعبارتی سیال امکان عبور از مسیر شیر را ندارد. در این شیر به محض اتصال ولتاژ به بوبین و برقدار شدن آن جریان الکتریکی در بوبین جاری میگردد و با ایجاد میدان مغناطیسی موجوب حرکت رو به بالای پیستون و درنتیجه باز شدن مسیر عبور میگردد. حال شاید این سوال به ذهن شما برسد که چه تفاوتی میان این 2 شیر وجود دارد و یا اینکه میتوان از هر دو نوع سلونوئید ولو برای قطع و وصل کردن سیال استفاده نماییم.در انتهای این مقاله و در بخش “نکات مهم در انتخاب شیر برقی” به این مورد می پردازیم.

شیر برقی سوزنی یا مستقیم

شیرهای برقی مستقیم یا سوزنی  (با عملکرد مستقیم) دارای یک اصل کار ساده هستند که در شکل 7 به همراه اجزاء آن قابل مشاهده می باشد. در یک شیر نرمال بسته ( نرمالی کلوز ) و درحالت بدون برق  ، با اعمال نیروی فنر (D) پیستون (E) توسط واشر (F) روزنه عبور سیال را مسدود می کند و مانع عبور آب یا مایعات میگردد . هنگامی که برق یا همان نیرو الکتریکی به سیم پیچ (A) اعمال می شود ، یک میدان الکترومغناطیسی در سیم پیچ ایجاد میکند که همین نیروی جاذبه مغناطیسی با غلبه بر نیروی فنر ، پیستون را به سمت بالا جذب می کند و در نتیجه باعث باز شدن دریچه عبور می شود و به آب یا سیال اجازه می دهد از طریق آن جریان یابد.  شیر نرمال باز ( نرمالی اپن ) دارای اجزای مشابه است ، اما کارکرد آن برعکس شیر نرمال باز میباشد.

در شیر برقی نوع سوزنی ، حداکثر فشار و سرعت جریان مایع مستقیماً با قطر دهانه و نیروی مغناطیسی شیر برقی ارتباط مستقیم  دارد. به طوری که یک شیر برقی با عملکرد مستقیم به معمولا برای دبی های پایین مورد استفاده قرار میگیرد و این نوع شیر ها بر خلاف نوع دیافراگمی یا همان خلبانی که در قسمت بعد توضیح داده میشود ، بدون نیاز به حداقل فشار کار یا اختلاف فشار بین ورودی و خروجی قادر به کارکرد میباشند ، به همین دلیل می توان از آنها از 0 بار تا حداکثر فشار مجاز استفاده کرد.

شیر برقی دیافراگمی یا غیرمستقیم ( خلبانی )

شیرهای برقی غیرمستقیم (که به آنها دیافراگمی یا خلبان نیز گفته می شود) بر خلاف نوع سوزنی از دیفرانسیل ( اختلاف فشار بین پورت ورودی و خروجی ) فشار محیط روی درهای ورودی و خروجی سوپاپ برای باز و بسته شدن سوپاپ استفاده می کنند. به همین دلیل ، این نوع شیر برقی ها جهت عملکرد معمولاً به حداقل فشار در حدود 0.5 بار نیاز دارند. اساس کار یک شیر برقی غیرمستقیم را می توان در شکل زیرمشاهده نمایید. در این شیرها پورت ورودی و خروجی توسط یک واشر لاستیکی که دیافراگم نامیده میشود از هم جدا شده است .

همچنین دیافراگم دارای یک سوراخ کوچک است تا سیال بتواند از قسمت ورودی به قسمت بالایی ارتباط داشته باشد . در یک شیر برقی نرمال کلوز نوع دیافراگمی در حالت بدون برق ، فشار ورودی (بالای دیافراگم از طریق سوراخ ریز روی دیافراگم) و فنر نگهدارنده بالای آن  موجب بسته شدن مسیر عبور سیال میگردد . بعبارتی فشار ورودی توسط یک سوراخ کوچک روی دیافراگم  به پورت خروجی یا کم فشار متصل می شود. این اتصال در حالت بسته توسط پیستون و واشر نوک سوپاپ مسدود می شود. قطر این دهانه “خلبان” بزرگتر از قطر سوراخ دیافراگم استو لذا هنگامی که شیر برقدار  می شود ، دهانه خلبان باز می گردد ، که در نتیجه باعث می شود فشار بالای دیافراگم  کاهش یابد.و همین تفاوت فشار در دو طرف دیافراگم  ، دیافراگم حرکت کرده و بالا میرود و در نتیجه مایع از پورت ورودی به پورت خروجی جریان می یابد.

مانند نوع سوزنی در یک شیر نرمال باز دیافراگمی ، از لحاظ اجزاء کاملا مشابه نوع نرمال بسته میباشد ولی از لحاظ عملکرد ، کاملا برعکس آن میباشد.