واحد مراقبت پنوماتیک

واحد مراقبت پنوماتیک چیست؟

اگر بخواهیم تعریفی درباره واحد مراقبت پنوماتیک که به آن واحد مراقبت هوا هم می گویند در نظر بگیریم ،می گوییم  به طور کلی عملیات ویژه ای برای اماده سازی هوای فشرده می تواند در یک واحد انجام گیرد مانند عملیات فیلتر کردن، تنظیم فشار و روغن زدن این عملیات بیشتر به صورت یک واحد در هم الحاق شده انجام می گیرد که به آن واحد مراقبت پنوماتیک می گوییم، واحد مراقبت پنوماتیک در ابتدای سیستم پنوماتیک قرار می گیرد.

معمولا استفاده کردن از دستگاه روغن زن در سیستم های پیشرفته ضروری نمی باشد.از دستگاه روغن زن در موارد ویژه ای استفاده می شود به خصوص زمانی که سیستم پنوماتیک دارای بخش قدرت باشد. قابل توجه است که در کنترل یک سیستم پنوماتیک هوای فشرده نباید روغن زنی شود.

انواع برند واحد مراقبت پنوماتیک

در بازار، تعداد زیادی برند و تولیدکننده مختلف برای واحد مراقبت‌ پنوماتیک وجود دارد. برخی از این برندها به عنوان رهبران صنعت پنوماتیک شناخته می‌شوند. در ادامه، تعدادی از معروف‌ترین برندهای مراقبت پنوماتیک آورده شده‌اند:

۱. واحد مراقبت پنوماتیک SMC (SMC Corporation) : SMC یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین تولیدکنندگان مراقبت‌های پنوماتیک در جهان است. این برند محصولات متنوعی از فیلترها، رگولاتورها، لوبریکاتورها و ترکیبی‌های آنها تولید می‌کند.

۲. واحد مراقبت پنوماتیک فستو (Festo) : Festo نیز یکی دیگر از برندهای معروف در زمینه پنوماتیک است و مجموعه‌ای گسترده از محصولات پنوماتیک ارائه می‌دهد.

۳. Parker Hannifin: Parker Hannifin یک شرکت چندملیتی است که محصولات متنوعی در زمینه‌های مختلف از جمله پنوماتیک تولید می‌کند.

۴. Norgren: این برند همچنین در زمینه مراقبت‌های پنوماتیک فعالیت دارد و محصولات متنوعی از این دسته تولید می‌کند.

۵. Camozzi: Camozzi نیز یکی از تولیدکنندگان معتبر پنوماتیک و اتوماسیون صنعتی است.

۶. Bürkert: این برند به طور عمده در زمینه صمام‌ها و تجهیزات کنترلی پنوماتیک و همچنین پنوماتیک مایعات فعالیت دارد.

۷. AirTAC: این برند چینی نیز به عنوان تولیدکننده‌ای از مراقبت‌ها و کامپوننت‌های پنوماتیک شناخته می‌شود.

این تنها چند نمونه از برندهای معروف در صنعت پنوماتیک هستند و با توجه به رشد تکنولوژی و بازار، تعداد تولیدکنندگان به تدریج افزایش می‌یابد. برای انتخاب مناسب‌ترین برند واحد مراقبت پنوماتیک، بهتر است محصولات و خدمات مختلف برندها را مقایسه کرده و به نیازها و استانداردهای خودتان توجه کنید.

جهت مشاوره و انتخاب بهترین برند کافی است با ما تماس بگیرید.

اجزاء واحد مراقبت پنوماتیک

به دلیل وجود ناخالصی در هوا ، هوای فشرده پیش از استفاده در واحدهای کنترل و مصرف باید تصفیه شود.این تصفیه در واحد مراقبت پنوماتیک انجام می گیرد.اجزاء واحد مراقبت پنوماتیک عبارت اند از:

• فیلتر
• روغن زن
• رگلاتور
• شیر قطع و وصل
• شیر اغاز نرم
• خشک کن

1.فیلتر واحد مراقبت پنوماتیک

فیلتر واحد مراقبت پنوماتیک یکی از اجزای مهم در سیستم‌های پنوماتیک است که برای تصفیه و تنظیم کیفیت هوا در خطوط پنوماتیکی استفاده می‌شود. هدف اصلی فیلتر در واحد مراقبت پنوماتیک، جداسازی ذرات جامد و رطوبت موجود در هوا است تا به تجهیزات و اجزای پنوماتیک آسیب نرساند و به عملکرد بهینه آنها کمک کند.

مزایای استفاده از فیلتر واحد مراقبت پنوماتیک عبارتند از:

۱. جلوگیری از خرابی تجهیزات: فیلتر با جداسازی ذرات جامد و رطوبت از هوا، مانع از ورود آلودگی به تجهیزات پنوماتیک می‌شود که می‌تواند خرابی و عمر کمتری برای آنها به همراه داشته باشد.

۲. تامین هوای خشک و تمیز: فیلتر به تنهایی یا در ترکیب با دیگر اجزا مراقبت پنوماتیک، به تأمین هوای خشک و تمیز برای سیستم‌های پنوماتیک کمک می‌کند.

۳. افزایش عمر مفید تجهیزات: با جلوگیری از آلودگی و رطوبت، فیلتر می‌تواند عمر مفید تجهیزات پنوماتیک را افزایش دهد.

۴. بهبود عملکرد: تنظیم کیفیت هوا با استفاده از فیلتر واحد مراقبت پنوماتیک می‌تواند بهبود عملکرد تجهیزات پنوماتیک را به ارمغان آورد.

فیلترهای واحد مراقبت پنوماتیک معمولاً از مواد متفاوتی ساخته می‌شوند که می‌تواند شامل الیاف فیبری، فلزات و پلاستیک‌ها باشد. همچنین، برخی از فیلترها دارای مرحله‌های مختلف جداسازی و تصفیه برای ذرات مختلف و رطوبت هستند.

در نهایت، انتخاب مناسب‌ترین فیلتر واحد مراقبت پنوماتیک به نیازها و خصوصیات سیستم شما، محیط کاری و استفاده موردنظر بستگی دارد.

ویژگی فیلتر واحد مراقبت پنوماتیک

انتخاب درست و صحیح فیلتر واحد مراقبت پنوماتیک نقش بسیار مهمی را در تعیین کردن کیفیت و عملکرد کاری سیستم در واحد مراقبت پنوماتیک دارد که بوسیله هوای فشرده شده تغذیه می شود دارد. یکی از ویژگی های فیلترهای پنوماتیک اندازه منافذ ان است.

ابعاد و اندازه یک فیلتر نشان دهنده کوچک ترین اندازه ذراتی است که میتواند فیلتر شود.قابل اهمیت است که سطح اب تقطیر شده و جمع اوری شده در فیلتر پیش از ان که به علامت ماکزیمم برسد باید تخلیه شود.در غیر این صورت اب تقطیر شده دوباره وارد هوا می شود. در صورتی که مقدار زیادی اب تقطیر شده جمع اوری شود بهتر است به جای تخلیه اصلی از تخلیه اتوماتیک استفاده شود.اما با این وجود باید علت جمع شدن بیش از حد اب تقطیر شده مشخص شود.

یه نکته!

به عنوان مثال روش نصب نامناسب لوله ها ممکن است باعث جمع شدن بیش از حد اب تقطیر شود.

در تخلیه اتوماتیک یک جسم شناور وجود دارد که تعیین کننده سطح اب تقطیر شده در کاسه می باشد و زمانیکه اب تقطیر شده به حد معینی برسد پیستون کنترل نشیمنگاه شیر را باز کرده و اب تقطیر شده به وسیله ی لوله تخلیه ، تحت فشار تخلیه می شود. در صورتی که جسم شناور به سطح مینیمم اب تقطیر شده برسد نشیمنگاهشیر بسته شده و عملیات تخلیه متوقف می شود البته کاسه فیلتر به صورت دستی هم می تواند تخلیه شود.هوای فشرده شده در داخل فیلتر از چپ و راست حرکت کرده و به تیغه موج گیر برخورد می کند. تاثیر صفحه موج گیردر این است که موجب چرخش هوا شده و گردو غبار سنگین تر و همچنین قطرات اب نیز توسط نیروی گریز از مرکز برخلاف جهت دیوار داخلی کاسه فیلتر به دور خود می چرخند و سپس به دیواره برخورد کرده و در کاسه فیلتر جمعمی شود.

به این صورت هوایی که تمییز شده است از داخل عناصر فیلتری دیگر عبور داده می شود تا ذرات کوچک تر را پالایش نماید.عناصر فیلتری از مواد پر منفذه تشکیل شده اند. قابل ذکر است که اندازه معمولی منافذ بین 5 تا40 میکرون می باشد.

انواع فیلترها

فیلترها ذرات جامد و قطرات میعان شده را از هوا جدا می کنند. ذرات بزرگ تر در فیلترها گیر کرده و مایعات( اب یا روغن) توسط نیروی گریز از مرکز از هوا جدا می شود.مایع جدا شده در قسمت پایین  کاسه فیلتر جمع می شود که باید به صورت مرتب تخلیه شود در غیر این صورت دوباره توسط هوای فشرده به سیستم وارد می شود.

جدا سازی با نیروی گریز از مرکز:

جداسازی با نیروی گریز از مرکز مانند یک فیلتر درشت(دارای منافذ درشت) برای قطرات اب و ذرات درشت گردو غبار و الودگی ها می باشد.برای این منظور یک سری پره برای ایجاد گردابه و چرخاندن هوا در ورودی فیلتر قرار می گیرد که باعث می شود هوا به سرعت به چرخش دراید. در نهایت نیروی گریز از مرکز ایجاد شده ذرات سنگین تر مانند قطرات اب و یا ذرات سنگین،به دیواره فشرده می شوند و در نتیجه در قسمت محفظه پایین کاسه جمع اوری می شود که ما در اصطلاح به این محفظه کاسه فیلتر به همراه شیر تخلیه هم می گوییم.

فیلترهای اولیه:

فیلترهای اولیه یک نوع صافی هستند که معمولا شبیه به استوانه بوده و جریان هوا از خارج به داخل این استوانه جریان دارد و ذرات جامد و مقدار کمی از اب یا روغن را در سطح خود نگه می دارد. اندازه و سایز منافذ فیلتر، اندازه ذراتی که میتواند فیلتر کند را مشخص می کند بعضی از این نوع فیلترها یک بار مصرف بوده و برخی دیگر قابلیت تمییز شدن و استفاده مجدد را دارند.سایز این فیلترها بین 25 تا 40 میکرون بوده که برای کاربردهای معمول مناسب است.

میکرو فیلترها:

این نوع فیلترها فیلترهایی با کاربرد وسیع می باشند که ذرات باقی مانده روغن را به مقداری کم تر از 0/01 میلی گرم در هر متر مکعب می رساند این مقدار برابر با کلاس یک کیفیت هوای فشرده می باشد (به معنای عاری بودن نسبی هوا از روغن).ذرات گردوغبار با سایز بزرگ تر از 0/1 میکرومتر نیز فیلتر می گردند که مطابق با کلاس یک پاکیزگی هوای فشرده می باشد. میکرو فیلترها از لایه ها و غشاهای متفاوتی تشکیل شده اند که در انها هوا از داخل به سمت خارج جریان می یابد این امر اجازه می دهد که ذرات اب و روغن با گذشت زمان به طرف خارج فیلتر رفته و در محفظه ی جمع اوری ، جمع شد  علاوه بر ان عمر فیلتر هم زیاد شود.

فیلتر کربن فعال:

در فیلتر کربن فعال، هیدرو کربن ها به کربن های اصلی می چسبند در نتیجه تمامی فیلترهای کربن فعال یک بار مصرف هستند و قابلیت استفاده مجدد را ندارند . هیدرو کربن ها،مزه ها و بوهایی که توسط میکروفیلترها از سیستم حذف نمی شوند به راحتی توسط فیلترکربن فعال به دام می افتند. همواره باید فیلترکربن فعال بعد از خشک کن و میکروفیلتر قرار بگیرد(تا عمر کاری بلندتری داشته باشد). گاهی لازم است که یک میکرو فیلتر در قسمت پایین دست فیلتر کربن فعال نیز نصب شود. چرا که هوای فشرده می تواند ذرات بسیار ریز کربن با اندازه 1 میکرون را با خود از فیلتر خارج کند.

مهم ترین خصوصیت فیلترها در واحد مراقبت پنوماتیک

مهم ترین خصوصیت فیلترهای پنوماتیک درجه جدا سازی و یا راندمان ان می باشد که نشان دهنده درصد ذراتی است که یک اندازه ویژه و خاص می تواند ان را جداسازی کند. راندمان می تواند برای یک اندازه خاص بیان شود.عمل فرایند تجزیه یک فیلتر پنوماتیک حتی بعد از کارکرد طولانی و با الودگی زیاد حفظ می شود. اما در این وضعیت افت فشار به صورت نامطلوب افزایش یافته و فیلتر به یک هدردهنده انرژی تبدیل می شود. جهت تشخیص به موقع زمان تعویض فیلتر، بازرسی بصری و یا اندازه گیری اختلاف فشار در زمان عبور هوا از فیلتر باید انجام شود.

بهترین روش برای جداسازی آب موجود در هوای فشرده:

درست ترین روش برای جداسازی اب وجود در هوای فشرده، استفاده از یک خشک کن می باشد.اگر به هر دلیلی امکان استفاده کردن از خشک کن را نداریم باید از فیلترها برای جداسازی اب استفاده کنیم.برای این منظور توصیه می شود که از فیلترهایی با سایز 1 میکرون و 0/01 میکرون استفاده کنید.

2.رگلاتور پنوماتیک

رگلاتور پنوماتیک که بوسیله کمپرسور تولید می شود دارای نوسان می باشد.در واحد مراقبت پنوماتیک تغییرات فشار در لوله ها می تواند تاثیرات منفی در مشخصات سوءیچینگ شیرها ،زمان حرکت سیلندرها و مشخصات زمانی شیرهای کنترل جریان و شیرهای حافظه بگذارد بناباین فشار ثابت پیش نیازی برای عملکرد بدون مشکل یک کنترل پنوماتیک می باشد . برای ایجاد فشار ثابت در سیستم رگلاتورها در قسمت مرکزی شبکه هوای فشرده قرار داده می شوند تا بدین ترتیب از تامین فشار ثابت (فشار ثانویه) علی رغم نوسانات فشار در حلقه اصلی (فشار اولیه) اطمینان حاصل شود. تنظیم کننده فشار بعد از فیلتر پنوماتیک قرار می گیرد و وظیفه ان ثابت نگه داشتن فشار با وجود نوسانات فشار و یا مصرف هوا در سیستم می باشد. فشار هوا باید قبل از ورود به هر قسمت تنظیم شود و مطابق با نیاز هر یک از قسمت های کارخانه باشد.

در ادامه به مناسب ترین هوایی که در سیستم های پنوماتیک به کار برده می شود و از نظر اقتصادی و تجربی و فنی ثابت شده است پرداخته می شود. با در نظر گرفتن تطابقی که بین تولید هوای فشرده و راندمان قطعات ایجاد خواهد شد فشار هوا به طور تقریبی به صورت زیر می باشد:

• در قسمت قدرت  6 بار
• در قسمت کنترل  3 تا 4 بار

استفاده کردن از فشارهای بالاتر موجب افزایش فرسایش و همچنین باعث استفاده غیر بهینه از انرژی می شود در صورتی که استفاده از فشارهای پایین تر بخصوص در بخش قدرت باعث کاهش راندمان می گردد.

رگلاتور فشار با دهانه تخلیه

عملکرد فشار ورودی (فشار اولیه) در رگلاتور فشار در واحد مراقبت پنوماتیک  همواره باید از فشار خروجی (فشار ثانویه) بالاتر باشد.

این فشار توسط یک دیافراگم تنظیم می شود.فشار خروجی بر یک سطح دیافراگم اعمال شده و بر سطح دیگر ان نیروی فنر اعمال می شود نییروی فنر توسط یک پیچ قابل تنظیم می باشد هنگامی که فشار خروجی افزایش یابد بعنوان مثال در هنگام تغییرات بار سیلندر، دیافراگم در جهت مخالف نیروی فنر حرکت کرده و باعث کاهش سطح مقطع خروجی در نشیمنگاه شیر شده و یا انرا کاملا مسدود می کند. پس از ان قطعه مرکزی دیافراگم باز شده و هوای فشرده می تواند از طریق روزنه های تخلیه به اتمسفر تخلیه شود . زمانی که فشار خروجی کاهش می یابد ، نیروی فنر شیر را باز می کند بنابراین با پیش تنظیم فشار خروجی ، باز و بسته شدن داءمی نشیمنگاه شیر را بوجود خواهد اورد.قابل ذکر است که فشار کاری بر روی گیج نمایش داده می شود.

رگلاتور فشار بدون دهانه تخلیه

اگر هیچ هوایی در قسمت ثانویه تخلیه نشود ، فشار افزایش یافته و در نهایت دیافراگم بدون فنر فشرده می شود.سطح مقطع خروجی در نشیمنگاه شیر کم شده و یا بسته می شود و جریان هوا کاهش می یابد و یا به طور کامل مسدود می شود. هوای فشرده شده فقط زمانی می تواند از سیر جریان یابد که هوا در بخش ثانویه تخلیه شود.

معرفی انواع رگلاتور فشار

در واحد مراقبت پنوماتیک رگلاتورها بر اساس نوع کارکرد خود به دو دسته تقسیم می شوند که در ادامه به انها می پردازیم.

تحریک مستقیم دیافراگم رگلاتور فشار:

در این نوع از رگلاتورها، فنر اصلی نیرویی را روی دیافراگم اعمال می کند.

این نیرو با چرخاندن دسته یا دستگیره تنظیم و قابل تغییر می باشد.در مرکز دیافراگم یک المان اب بندی وجود دارد که روی پیستون رگلاتور، فشار وارد می کند.این فشار حاصل نیروی فنر اصلی و نیروی فنر تنظیم رگلاتور است. با تغییر تنظیم فنر اصلی پیستون رگلاتور به سمت پایین رانده شده و باعث میشود که اب بندی پایینی کمی ازاد شود. و سبب ان می شود تا مسیر هوای فشرده از ورودی به سمت خروجی کمی باز شود .این امر تا زمانی ادامه می یابد که فشار دهانه خروجی به حدی برسد که نیروی اعمالی فشار خروجی بر روی دیافراگم زیاد شده و باعث بسته شدن دوباره اب بندی پایین شود .

در صورت زیاد شدن فشار در دهانه خروجی ، فشار زیاد باعث افزایش نیروی رو به بالای دیافراگم شده و در نهایت فنر اصلی کمی فشرده تر شده و دیافراگم کمی به طرف بالا حرکت می کند و در نتیجه پیستون رگلاتور هم کمی به سمت بالا حرکت می کند و اب بند پایینی به طور کامل بسته می شود.اما این تغییر موقعیت پیستون رگلاتور به حدی نیست که بتواند المان اب بندی را همچنان اب بند نگه دارد و در نهایت هوای اضافه از میان دیافراگم و فنر اصلی و از طریق تخلیه اصلی تخلیه می شود. این فرایند تا زمانی که فشار به حد تنظیم شده برسد ادامه پیدا می کند.

تحریک پیلوتی دیافراگم رگلاتور فشار:

در واحد مراقبت پنوماتیک روش کلی عملکرد رگلاتور فشار تحریک پیلوتی مانند رگلاتور فشار تحریک مستقیم می باشد .

تنها تفاوت ان در این مورد است که عملکرد دیافراگم  و فنر اصلی در تحریک مستقیم توسظ یک پیلوت و پیستون و به عبارت دقیق تربه وسیله یک پیستون  پیلوتی صورت می گیرد.در ابتدا یستون پیلوت و رگلاتور در بالاترین موقعیت خود قرار دارند.در نتیجه اب بند پایینی بسته است درصورتی که هوا از سمت دهانه ورودی جریان یابد، این هوا ابتدا وارد قسمت پایینی پیستون رگلاتور می شود سپس هوا از طریق دریچه اتصال وارد قسمت داخلی پیستون پیلوت میشود و در نتیجه قسمت بالایی پیستون پیلوتی پر فشار می شود. نیروی اعمالی بر قسمت بالایی پیستون پیلوتی موجب می شود تا اب بند پاینی به طرف پایین حرکت کند و مسیر عبور هوا باز شود.

اختلاف فشار ورودی و خروجی رگلاتور باعث تنظیم فشار می شود.به منظور کاهش فشار با کم کردن نیروی فنر اصلی هوای اضافه پیلوت تخلیه شده و در نهایت نیروی کم تری برای به پایین راندن اب بند پایینی وجود دارد.

به طورکلی می توان گفت که رگلاتور پیلوتی شامل دو رگلاتور می باشد، یک رگلاتور کوچک که کار تنظیم فشار پیستون پیلوتی را بر عهده دارد و رگلاتور اصلی که وظیفه تنظیم فشار خط را عهده دار است. علت استفاده از رگلاتورهای پیلوتی، بزرگ شدن سایز فنر اصلی می باشد. تنظیم نیروی فنرهای بزرگ برای اپراتور بسیار سخت و یا غیر ممکن می باشد رگلاتور پیلوتی امکان این را فراهم می کند تا با تغییر یک فنر کوچک بتوانیم یک رگلاتور بزرگ را تنظیم کنیم.

جهت مطالعه اطلاعات بیشتر درباره رگلاتور پنوماتیک کلیک کنید.

3. روغن زن

در واحد مراقبت پنوماتیک همواره باید به این موضوع توجه داشت که هوای سیلندرهای با درزگیر مقاوم به حرارت نباید روغن کاری شده باشند.به دلیل اینکه گریس مخصوص که روغن کاری اصلی را انجام می دهد از بین می رود.اگر در سیستم هایی کهروغن کاری در ان انجام می شود بخواهیم از هوای بدون روغن کاری استفاده کنیم ، روغن کاری اصلی سیلندرها و شیرالات باید تجدید شود زیرا امکان دارد روغن کاری اصلی انها در برخی از شرایط از بین رفته باشد .روغن کاری هوای فشرده توسط روغن زن ها ممکن است در شرایط زیر ضروری باشد:

• در مکان هایی که حرکت های سریع نوسانی مورد نیاز باشد.
• در سیلندرهای با قطر بزرگ،که روغن زن می بایستی در ورودی این نوع سیلندرها نصب شود.

نحوه عملکرد روغن زن

هوای فشرده شده عبوی از میان روغن باعث بوجود امدن افت فشار بین مخزن روغن و قسمت های بالایی روغن زن می شود .

اختلاف فشار به اندازه ای می باشد که نیرویی در جهت هدایت روغن به سمت بالا از طریق مجرا بوجود می اورد و روغن پس از عبور از مجرا به داخل یک نازل چکه کرده که از طریق شیشه بازدید قابل رویت می باشد.در اینجا روغن به شکل قطرات ریز درامده و بوسیله جریان هوا جذب می گردد. به این صورت می توان مقدار مصرف روغن را اندازه گیری کرد. برای یک متر مکعب هوا مقدار توصیه شده مصرف روغن 1 تا 10 قطره می باشد. برای اندازه گیری صحیح و درست می توان به این صورت عمل کرد ،یک مقوای سفید را در 10 سانتی متری دهانه تخلیه شیر قدرت مربوطه به دورترین سیلندر نسبت به روغن زن قرار می دهیم.اگر سیستم راه اندازی شود پس از مدتی  باید رنگ زرد کم رنگ مشاهده شود . البته چکه کردن روغن نشانه افراط در روغن زنی است.

افراط در روغن کاری عواقب زیر را به همراه خواهد داشت:

• نقص فنی در قطعات
• افزاش مشکلات محیطی
• گریباژ کردن قطعات بعد از زمان خواب طولانی

جداسازی روغن

تا چند سال قبل یک دیدگاه عمومی در واحد مراقبت پنوماتیک وجود داشت که روغن خارج شده از کمپرسور می تواند به عنوان یک روان ساز برای قطعات قدرت سیستم پنوماتیک استفاده شود.اما امروزه این دیدگاه تغییر کرده است به علت انکه حرارت تولیدشده در کمپرسور بسیار بالاست روغن کربونیزه شده و بخار روغن ناشی از ان تخلیه می شود. همین امر باعث سایش در شیر الات و سیلندرها شده و عمر مفید انها را رو به کاهش میبرد. مشکل بزرگ تر این است که ان روغنروی سطوح داخلی لوله ها رسوب کرده و به صورت غیر کنترل شده جذب جریان هوا می شود. این عمل باعث میشود کنترل پذیری و توزیع موثر غیر ممکن شود.

تمیز کاری لوله های الوده

در واحد مراقبت پنوماتیک برای تمییز کاری لوله هایی که این گونه الوده شده باید لوله را از سیستم جدا کرد. ایراد بزرگ تر چسبندگی می باشد. این به معنی ان است که بعد از انکه در عملکرد سیستم بعد از مدتی وقفه ایجاد شدقطعات روغن کاری شده دیگر درست کار نمی کنند.روغن کاری هوای فشرده باید فقط به اجزایی محدود شود که نیاز به روغن زنی دارند. بهترین روش روغن زنی این است که روغن زن ها مستقیما بر روی هر وسیله مصرف کننده نصب شوند. قطعاتی که به صورت اتوماتیک روغن زنی می شوند باید برای قست کنترل سیستم پنوماتیک انتخاب شود. قانون بنیادی این است که تهیه هوای فشرده باید بدون روغن زنی انجام گیرد .

قابل ذکر است که نکات زیر باید در عملکرد روزانه آن مورد توجه واقع شود:

• تا حد امکان باید از ورود روغن های کمپرسور به داخل شبکه هوای فشرده جلوگیری کرد.
• از قطعات و اجزایی استفاده شود که با هوای فشرده بدون روغن نیز بتواند کار کند.
• هنگامی ک یک سیستم با روغن زنی شروع به کار کرد روغن زنی ان سیستم باید ادامه پیدا کند چرا که روغن کاری اصلی اجزا و قطعات بوسیله روغن سیستم ازبین رفته است.

توصیه هایی در ارتباط با نگهداری و مراقبت از روغن زن

• لوله روغن پاش پس از مدتی حالت اولیه خود را از دست داده و باید تعویض شود.
• جهت شست و شو روغن زن از الکل و تینر استفاده نشود.
• نباید بیش از حد مجاز روغن در روغن پاش ریخته شود.
• تنظیم پیچ روغن پاش را با توجه به مصرف باید باز نمود.
• ویسکوزیته بالای روغن باعث می شود مکش با مشکل مواجه شود و هوای فشرده شده مقدار چربی مناسب را نداشته باشد در نتیجه خرابی دستگاه را به دنبال خواهیم داشت.
• سعی شود روغن انتخابی تمیز و عاری از هر گونه الودگی باشد زیرا تجربه نشان داده به علت وجود الودگی در روغن و وارد شدن به سیستم هوای فشرده ، نقاط حساس در شیر الات بعد از زمان کوتاه خراب می شوند.

شیر قطع و وصل

در واحد مراقبت پنوماتیک فستو دارای شیرهای  قطع و وصل متنوعی می باشد این شیرها اصولا برای باز و بسته کردن ورودی هوای اصلی و تخلیه هوای فشرده سیستم مورد استفاده قرار می گیرند.به هنگام شروع به کار شیرهای قطع و وصل باز شده وباعث ورود هوای فشرده شده به سیستم می شوند در زمان خاموش بودن دستگاه و یا انجام تعمیرات به منظور جلوگیری از هدر رفتن زیاد هوای فشرده و یا جلوگیری از حرکت های ناخواسته ، با بستن شیر قطع و وصل هوای خطرناک سیم تخلیه می شود.

شیر آغاز نرم

شیر آغاز نرم همانگونه که از نام ان مشخص است تنها در ابتدای فرایند نقش دارد.زمانی که هیچ گونه فشاری در سیستم وجود ندارد و قرار است سیستم تحت فشار قرار بگیرد با در نظر گرفتن طراحی های مختلف و نیازمندی های متفاوت سیستم ها،در واحد مراقبت هوای فشرده امکان دارد عملگرها و شیرهای پنوماتیک در ابتدای حرکت در هر نقطه ای قرار داشته باشند اگر فشار به یک باره به سیستم وارد شود احتمال دارد برخی از عملگرها حرکت سریع داشته باشند و با ایجاد ضربه یا لرزش علاوه بر ایجاد خسارت موجب خطرات متفاوتی برای اپراتور گردند قابل توجه است که شیر اغاز نرم مانع افزایش ناگهانی سیستم می شود.

به این ترتیب که در ابتدای امر با یک دبی کم سیستم را به زیر فشار می برد هنگامی که فشار سیستم به حدود 50 درصد فشارش برسد شیر به طور کامل باز شده و فشار سیستم به فشار نهایی خود می رسد.

نکات زیر در مورد واحد مراقبت مراقبت پنوماتیک باید رعایت شود

• ظرفیت هوای واحد مراقبت پنوماتیک، اندازه واحد مراقبت پنوماتیک را مشخص می کند. در صورتی که ظرفیت هوای واحد مراقبت پنوماتیک بسیار بالا باشد افت فشار زیادی در ان اتفاق می افتد . مقادیر توصیه شده توسط سازنده ان باید رعایت شود.
• فشار کاری امکان ندارد از مقادیر تعیین شده در واحد مراقبت تجاوز نماید دمای محیط نباید از 50 سانتی گراد (بیشترین مقدار برای کاسه های پلاستیکی) بیشتر شود.

تعمیرات/نگهداری واحد مراقبت پنوماتیک

روش های نگهداری و مراقبت روزمره زیر براساس یک قاعده منظم ضروری و لازم می باشند:

فیلتر پنوماتیک:

مقدار اب تقطیر شده باید به طور منظم بررسی شود و همچنین نباید از سطح نشان داده شده در شیشه آبنما (شیشه مرءی ) تجاوز نماید. درصورتی که اب از سطح مورد نظر تجاوز نماید باعث می شود که اب جمع شده موجود وار خطوط هوایی گردد. اب تقطیر شده اضافی می تواند با استفاده از شیر تخلیه تعبیه شده بر روی شیشه ابنما تخلیه شود. کارتریج فیلتر هم باید بررسی شود و اگر نیاز است تمیز شده  یا تعویض گردد.

رگلاتور پنوماتیک:

این قطعه نیاز به تعمیر ندارد به شرط ان که قبل از ان فیلتر هوا نصب شود.

روغن زن پنوماتیک:

اگر روغن زن در سیستم نصب شده باشد شیشه روغن نما انرا بررسی کنید تا اگر لازم است روغن به حد مشخص شده رسانده شود.قابل ذکر است که فیلتر پلاستیکی و کاسه روغن زن پنوماتیک نباید توسط تری کلرواتیلن تمیز شود و باید توجه کرد که برای روغن زنی از روغن های معدنی استفاده شود.

اماده سازی هوای فشرده

گرد و غبار ، مواد شیمیایی و اب می توانند اثرات بدی را بر روی تجهیزات واحد مراقبت پنوماتیک و همچنین مصرف هوای فشرده داشته باشند. ذرات جامد باعث فرسایش مکانیکی می شوند بعنوان مثال موجب ساییدگی فضای بین دیواره سیلندر و اب بند های پیستون شده و این امر به بخارات اب اجازه نفوذ کردن و ایجاد خوردگی در قطعات را می دهد و این مواد اکسید شده می تواند یک خسارت مکانیکی جدید ایجاد کرده و یا با کپه شدن در منطقه ای باعث کاهش دبی عبوری هوای فشرده شود.

به چه علت اماده سازی هوای فشرده لازم است؟

اماده سازی هوای فشرده درواقع برای مهیا کردن سه ویژگی کلیدی و مهم برای هوای فشرده مصرفی می باشد:

• کیفیت (میزان اب، ذرات و روغن)
• کمیت( کم ترین و بیشترین سطح عبوری هوای فشرده)
• فشار(کم ترین و بیشترین فشار و دقت تنظیم فشار)

اندازه/سایز اتصال و  پورت

برای انتخاب سایز اتصالات واحد مراقبت نباید تنها سایز اتصالات واحد مراقبت را در نظر بگیریم بلکه باید دبی مورد نیاز و بازه کنترلی ان را هم مد نظر قرار دهیم. در صورتی که بازه مورد نظر تامین می گردد ، انتخاب سایز تنها به دبی هوای مصرفی محدود می گردد. باید در نظر داشته باشیم که انتخاب سایز بالا برای واحد مراقبت هوای فشرده خساراتی را ایجاد نمیکند و فقط باعث افزایش بی مورد هزینه می شود.

خشک کن واحد مراقبت پنوماتیک و آشنایی با عملکرد آن

اتمسفر زمین همواره دارای مقدار معینی بخار اب است که این رطوبت می تواند باعث خوردگی تجهیزات شود و همین طور روغن اولیه تجهیزات به علت رطوبت زیاد می تواند از داخل تجهیزات شسته شود.

رطوبت هوا:

میزان رطوبت موجود در هوا تنها به دمای هوا بستگی دارد هرچقدر هوا گرم تر باشد مقدار ظرفیت ان برای در اختیار داشتن رطوبت بیشتر است این واقعیت نکات مثبت و منفی مختلفی دارد.

نقطه شبنم:

در شرایط معمولی مقدار اب موجود در هوا بسیار کم تر از بیشترین حد ممکن می باشد . اگر همین هوا سرد شود با در نظر گرفتن کاهش ظرفیت نگهداری اب توسط هوا مقدار اب موجود در نقطه ای به بیشترین مقدار ممکن تبدیل می شود در این حالت رطوبت نسبی 100% می باشد که به دمای این نقطه دمای نقطه شبنم می گوییم. درصورتی که دمای هوا از دمای نقطه شبنم سردتر شود اب اضافی موجود در هوا میعان شده و به شکل قطرات ریز ظاهر می شود.در کاربردهای پنوماتیک از هوای فشرده استفاده می شود، اما در اینجا ما از نقطه شبنم فشاری بجای نقطه شبنم استفاده می کنیم.

میعان:

زمانی که هوا فشرده می شود ، مقداری اب به صورت میعان ظاهر می شود ، علت این امر فشرده شدن هوا و فشرده نشدن اب است. رطوبت نسبی هوا پس از فشردن 100% می باشد. هردو روش فشردن هوا یا خنک کردن برای خشک کردن و تخلیه اب از هوای فشرده مورد استفاده قرار می گیرد.

روش های خشک کردن هوا

در واحد مراقبت پنوماتیک به منظور خشک کردن هوا برای کاهش میزان رطوبت موجود در ان، علاوه بر میعان اب به دو روش گفته شده روش های دیگری مانند دیفیوژن یا جذبی وجود دارد.

خشک کن های غشایی:

خشک کن های هوا نوع غشایی به روش دیفیوژن کار میکنند.این نوع خشک کن ها از غشاهای موازی با حفره های عرضی تشکیل شده است و هوا در طول این غشاها حرکت می کند. ساختار مواد سازنده این غشاها به گونه ای است که اب به راحتی از ان عبور می کند اما هوا نمی تواند به راحتی از ان رد شود. این نوع از خشک کن ها نیاز به نصب یک فیلتر سایز 0/01 میکرون در بالا دست خود دارند. این نوع فیلترها افت فشار کمی را ایجاد می کنند.حجم اشغالی انها کم است و نیاز به تعمیر و نگهداری ندارند.

خشک کن های جذبی:

خشک کن های جذبی از اصل چسبندگی یا مویینگی استفاده می کنند.

هوای فشرده شده از درون یکی از مخزن ها عبور میکند. و در طول این مسیر اب موجود در هوا توسط نیروی مویینگی یا چسبندگی در مخزن خشک کن به جا می ماند. در این روش دو مخزن مورد نیاز است . یک مخزن در حال خشک کردن هوای فشرده می باشد و مخزن دیگر در حال خشک شدن است. بعد از گذشت مدتی و یا بعد از کاهش میزان راندمان مخزن خشک کن،مسیر عبوری هوا تغییر کرده و جای دو مخزن تغییر می کند. این روش بسیار کارار  و راحت است چرا که در طول زمان کمی رطوبت به جا مانده تنها در سطح ذرات خشک کن پدیدار می شود.

این روش مانند روش غشایی به نیروی خارجی نیاز ندارد .اما پس از مدت زمانی باید ذرات خشک کن را تعویض نمود. هچنین ظرفیت بسیار بیشتری نسبت به روش غشایی دارد.

کارهای بسیار مهمی که توسط واحد مراقبت پنوماتیک انجام می شود

• تنظیم کردن روغن دستگاه ها و اتصالات بعنوان مثال کمپرسورهای هوای فشرده
• تصفیه هوای وارد شده به دستگاه های پنوماتیک
• تنظیم فشار ورودی به دستگاه های پنوماتیک
• کنترل کیفیت هوای فشرده وارد شده به دستگاه ها

چرا استفاده کردن از واحد مراقبت پنوماتیک لازم و ضروری است؟

نبودن واحد مراقبت  پنوماتیک می تواند تاثیرات بسیار منفی در صنعت داشته باشد بعنوان مثال خوردگی لوله ها،تخریب دستگاه ها و.. همچنین گاهی لازم است که فشار کمتری از هوای فشرده در سیستم جریان پیدا کند این دلایل همهنشانگر ضرورت های واحدهای مراقبت می باشد.همچنین با عمل روغن زنی مانع از اصطکاک بین ستگاه ها می شود و همچنینی با فیلتراسیون هوای ورودی به دستگاه ها از نفوذ رطوبت و الاینده ها به دستگاه جلوگیری می کند .یکی از مزایای واحد مراقبت تنظیم کردن فشار هوای ورودی به دستگاه ها می باشد که در صنعت بسیار دارای اهمیت است.

قابل ذکر است که از واحد مراقبت می توان بیش از یک بار در صنعت استفاده کردبعنوان مثال برای بخش کمپرسورها می توان یک واحد مراقبت لحاظ کرد و برای بخش بعد از مخزن هم یک واحد دیگر در هر صورت به انتخاب کاربر بستگی دارد.

قیمت واحد مراقبت پنوماتیک