شیلنگ پنوماتیک ( باد ) چیست؟

یکی از اجزای بسیار مهم و کاربردی در سیستم های پنوماتیک،شیلنگ پنوماتیک یا همان شیلنگ باد  می باشد. از شیلنگ پنوماتیک برای انتقال هوای فشرده به محل های مورد نیاز مانند ابزارها ،سوپاپ ها و سیستم های محرک استفاده می کنند. معمولا این شیلنگ ها از یک لوله داخلی ،یک یا چند لایه فیبر تقویت کننده و یک روکش محافظ تشکیل می شوند. به طورکل می توان گفت، این نوع شیلنگ ها درمقایسه با لوله کشی بسیار مقاوم تر هستند.

شیلنگ های پنوماتیک انعطاف پذیر بوده و از مقاومت بالایی دربرابر حرارت،ارتعاشات و پیچ خوردگی برخوردار می باشد و با توجه به نیاز در سایز، ضخامت و رنگ های متفاوتی طراحی و تولید می شوند. از مزایای قابل توجه شیلنگ پنوماتیک می توان به بازدهی بالا و سادگی نصب آن نیز اشاره کرد.

فاکتورهای مهم انتخاب شیلنگ باد

هنگام خرید و انتخاب شیلنگ پنوماتیک باید طبق مشخصات شیلنگی که نیاز داریم برای خرید اقدام کنیم. در ادامه به شرح مواردی که در انتخاب بک شیلنگ پنوماتیکی نیز موثر می باشند می پردازیم.

• ساختار

به منظور مقاوم سازی و طول عمر بیشتر، ممکن است در داخل برخی از شیلنگ‌ها، یک ماده خارجی که از الیاف نساجی ساخته شده، به کار رود. قابل ذکر است که این شلنگ‌ها به صورت مارپیچ هستند که روی آن‌ها را یک محافظ خارجی پوشانده است. شیلنگ پنوماتیک ناهموارتر از لوله است اما هزینه بیشتری دارد.به طور کل شیلنگ پنوماتیک از یک لوله داخلی، یک یا چند لایه فیبر تقویت شده بافته شده یا مارپیچ و یک پوشش محافظ خارجی نیز تشکیل شده است.

• طول

معمولا شیلنگ های هوا با طول های متفاوتی تهیه می شوند. قابل ذکر است که تهیه شیلنگ پنوماتیک برای انواع مختلف کاربری امکان پذیر است. باید بدانید که طول انتخابی شما به مسافتی که باید بین کمپرسور و فضای کار ابزار پنوماتیک طی کنید، بستگی دارد.

یک شیلنگ پنوماتیک بلند امکان جداسازی بیشتر بین فضای کار و کمپرسور را فراهم می کند، اما مقداری از فشار هوا در انتقال از بین می رود در حالی که شیلنگ کوتاه تر در فضاهای تنگ مانور بیشتری دارد و فشار را بهتر حفظ می کند و با کمپرسور قابل حمل به خوبی کار می کند.قابل ذکر است که انتخاب شیلنگ پنوماتیکی، به قدرت مانور ابزار پنوماتیک و اندازه فضای کار شما بستگی دارد.

• قطر داخلی 

مشخص کردن قطر شیلنگ پنوماتیک در تعیین میزان تأمین هوای فشرده مهم است.انتخاب قطر داخلی بسیار کوچک جریان را خفه می کند ومنجر به کاهش فشار، ناکار آمدی و سرعت بیش از حد هوا نیز می شود که می تواند کاهش عمر مفید شیلنگ را در پی داشته باشد.از طرفی قطر خیلی زیاد باعث می شود شیلنگ پنوماتیک، وزن و اندازه بیش از حد لازم را داشته باشد ودر نتیجه هزینه آن نیز بیشتر شود.متداول ترین قطرها 6، 8 و 10 میلی متر می باشند. هرچه قطرشیلنگ بیشتر باشد، به طور قابل توجهی به وزن شیلنگ افزوده شده و مانور آن نیز کمتر می شود.

قابل ذکر است که اندازه شیلنگ پنوماتیک با شناسه آن اندازه گیری می شود (قطر داخلی). اما این موضوع بدان معنا نیست که قطر داخلی همان شیلنگ هوا همان قطر خارجی را داشته باشد. قطر خارجی شیلنگ پنوماتیک به ضخامت دیواره شیلنگ و وجود لایه تقویت کننده نیز بستگی دارد.

•  فشار کاری

در هر کاربردی، بایدمطمعن شویم که شیلنگ ها در فشاری کم تر از حداکثر فشار کاری اعلام شده کار کنند.قابل ذکر است که به طور معمول شیلنگ پنوماتیک را با اندازه گیری فشار ترکیدگی در 75 درجه فارنهایت درجه بندی می کنند تا حداکثر فشار کار را تعیین نمایند.

اما باید این موضوع را در نظر بگیریم که اطلاعات و اعداد و ارقامی که تحت عنوان فشار ترکیدگی اعلام می شوند،در شرایط آزمایشگاهی اندازه گیری شده اند و این موضوع به هیچ وجه بدین معنا نیست که یک شیلنگ پنوماتیک می تواند در آن فشار کار کند.

•  قرار گرفتن شیلنگ در محیط خارجی

هنگام انتخاب و خرید شیلنگ های پنوماتیکی باید به عوامل محیطی موجود توجه نموده و شیلنگی با مقاومت مناسب انتخاب کرد. عامل مهم دیگر، اثراتی است که امکان دارد با قرار گرفتن در معرض محیط خارجی در شیلنگ های پنوماتیک ایجاد شود.

محیط خارجی نیز می تواند شیلنگ پنوماتیک و لوله آن را در معرض عوامل موثر در تخریب و خرابی زودرس قرار دهد.که برخی از این عوامل عبارتند از مواد شیمیایی، ازن، اشعه ماورا بنفش، آب نمک و آلاینده های هوا.

•  عوامل مکانیکی خارجی

عواملی مانند خم شدن بیش از حد، پیچ خوردگی، انقباض، کشش و لرزش نیز می توانند موجب تسریع در خرابی شیلنگ پنوماتیک و لوله ها شوند. همچنین باید از شیلنگ های پولینگ در برابر سایش های ساینده، گرفتگی یا خم شدن بیش از حداقل شعاع خم شدن نیز محافظت کرد. تمامی این موارد می تواند منجر به خرابی زودرس شیلنگ و لوله ها شود.

نکته : باید هرگونه لوله یا شیلنگ پنوماتیک بریده، فرسوده و یا آسیب دیده را در اسرع وقت از سیستم خارج کرده و شیلنگ جایگزین را نصب کنیم.

•  تاثیرات دما و گرما بر شیلنگ

قابل ذکر است که دما و گرما، هم بر مواد داخل شیلنگ پنوماتیک اثر گذار است و هم بر خارج آن.باید توجه کنی که همیشه باید شیلنگ های پنوماتیک در محدوده حداقل و حداکثر دما کار کنند.

به ویژه باید توجه داشت که درجه حرارت بالا بر فشار کار تاثیر می گذارد، به خصوص زمانی که مواد داخل لوله شیلنگ به حداکثر درجه حرارت خود برسند.

•  اتصالات مناسب با شیلنگ

اتصالات بسیاری برای ساخت اتصالات مجموعه لوله ها و شیلنگ های پنوماتیک در دسترس می باشد ،برخی از این انواع اتصالات عبارتند از اتصالات شیاردار، چین دار و همچنین اتصالات با قابلیت استفاده مجدد.که در انواع جنس ها از جمله پلاستیک، برنج، فولاد و فولاد ضد زنگ موجود هستند

نکته مهمی که در اتصالات باید به آن توجه داشت این است که اتصالات و لوله ها و شیلنگ باید با یکدیگر سازگار باشند.به دلیل آنکه هر نوع اتصالی برای هر نوع لوله یا شیلنگ پنوماتیک مناسب نیست.

از دیگر ملاحظات مهم برای اتصالات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ظرفیت نگهداری فشار
• سهولت نصب
• اندازه و وزن
• مقاومت در برابر خوردگی
• هزینه

انواع شیلنگ پنوماتیک (از نظر جنس ساخت)

قابل ذکر است که شیلنگ‌های پنوماتیک را از ترموپلاستیک می‌سازند. ترموپلاستیک، ماده ای پلیمری است که در صورت افزایش دما بدون اینکه تغییرات شیمیایی اتفاق بی افتد، ذوب می‌شود. شیلنگ‌های پنوماتیک یک لایه یا چند لایه هستند. درادامه به انواع ترموپلاستیک‌های به کار رفته در شیلنگ پنوماتیک نیز می پردازیم:

•  پلی‌اورتان (Polyurethane or PU)

شیلنگ های پلی اورتان (PU) متداول ترین نوع شیلنگ هایی است که برای کاربردهای پنوماتیک استفاده می شود. که مواد PU باعث دوام آن می شود ،  شیلنگ پنوماتیک پلی‌اورتان، مقاومت خوبی در برابر سایش و پیچ خوردگی دارد. این شیلنگ ها از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار بوده و به راحتی در دسترس است. قطر خارجی آنها بین 4 تا 16 میلی‌متر بوده و می‌توانید تا دمای 80 درجه سانتی گراد با آن‌ها کار کنید. شیلنگ پنوماتیک می‌تواند فشار تا 10 بار را تحمل کند.

•  پلی‌آمید (Polyamide or PA)

به این شیلنگ پنوماتیک، شیلنگ نایلونی نیز گفته می‌شود. شلنگ پلی‌آمید قطر ثابتی داشته و سبک و مستحکم می باشد. قطر ثابت آن برای شعاع خمش مناسب است. قابل ذکر است که این نوع شیلنگ، تحمل بیشتری نسبت به دیگر شیلنگ‌ها داشته و جذب رطوبت در آنها پایین می باشد.

•  پلی‌اتیلن (Polyethylene or PE)

شیلنگ پنوماتیک پلی‌اتیلن، از انعطاف خوبی برخوردار هستند و در برابر مواد شیمیایی که خلوص پایینی دارند، مقاومت مطلوبی دارد. قیمت این شلنگ مقرون به صرفه است.

•  پی وی سی (Polyvinylchloride or PVC)

قابل ذکر است که پی وی سی یا همان پلی‌وینیل کلراید، یکی از مواد با ارزشمند صنایع شیمیایی محسوب می‌شود. از این مواد که بافتی سبک و انعطاف‌پذیر دارد، در ساخت شیلنگ پنوماتیک استفاده می‌شود. شیلنگ های پی وی سی دارای قابلیت استریلیزه پی در پی هستند  بدون اینکه آسیبی ببینند. شیلنگ های PVC نیز سبک و انعطاف پذیر بوده و قیمت کمی دارند و به دلیل در دسترس بودن انتخاب مناسبی هستند.

•  پلی‌پروپیلن (Polypropylene or PP)

شیلنگ های پلی پروپیلن سبک‌تر از دیگر شیلنگ‌ها می باشند. همچنین این شلنگ مقاومت بالایی در برابر دما، حرارت و مواد شیمیایی دارد.

همچنین سختی سطحی مناسب و انعطاف پذیری بسیار کمی داشته که از آنها انتخابی مناسب برای استفاده در شرایط سخت می سازد به همین علت می توان در سیستم هایی با ارتعاش زیاد و فشار بالا از این شیلنگ پنوماتیک استفاده کرد.

انواع شیلنگ باد (از نظر کاربرد)

قابل ذکر است که شیلنگ‌های پنوماتیک از لحاظ کارآیی انواع مختلفی دارند. که براساس نوع کار، فشار، حرارت و معیارهای دیگر، شیلنگ پنوماتیک مورد نظر انتخاب می شود.

• شیلنگ فشار قوی

شیلنگ پنوماتیک قشار قوی،که در دو نوع نرم و خشک وجود دارند که معمولا فشار کاری به اندازه 10 بار را تحمل می‌کنند. قابل ذکر است که این شیلنگ ها، فشارهای بالاتر را نیز تحمل می‌کنند.

• شیلنگ فنری باد

یکی از پر مصرف‌ترین شیلنگ‌های پنوماتیک، شیلنگ پنوماتیک فنری نیز می باشد. این نوع شلنگ در قطر و طول‌های مختلفی تولید می‌شوند که براساس نوع کاربرد محصول مورد نظر انتخاب میشود.

موارد استفاده از شیلنگ باد (کاربردها)

• لوله کشی کارگاهی

برای کارگاه های صنعتی بزرگ، اغلب نیاز به اتصالات متعدد در سراسر کارگاه برای اتصال ابزارهای پنوماتیک وجود دارد. در این تنظیمات، معمولاً از یک سیستم لوله کشی صلب استفاده می شود، زیرا از آن در برابر ضربه های تصادفی یا سوراخ شدن محافظت می کند.

با این حال، این سیستم های لوله سفت و سخت، گران هستند و نصب آنها به کار زیادی نیاز دارد. آنها همچنین به اتصالات و اتصالات متعددی نیاز دارند که نقاط نشتی احتمالی را افزایش می دهد. دمای محیط نیز باید در نظر گرفته شود زیرا لوله کشی می تواند با تغییر دما منبسط و منقبض شود. به عنوان مثال، آلومینیوم به ازای هر 10 درجه سانتی گراد افزایش دما، 0.24 میلی متر در هر متر لوله منبسط می شود. بنابراین مهم است که سیستم لوله کشی با در نظر گرفتن این حرکات، به عنوان مثال با استفاده از حلقه های انبساط، مسیریابی شود.

• خطوط تامین هوا

شیلنگ های انعطاف پذیر همراه با لوله کشی صلب هوای فشرده یا به تنهایی در کارگاه های کوچکتر استفاده می شود. آنها همچنین برای تامین هوای موقت یا متحرک مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجا که انعطاف پذیری، سهولت نصب و دوام در این کاربردها مهم است، اغلب از HDPE سبک وزن یا خطوط لاستیکی سنگین استفاده می شود.

شیلنگ‌های انعطاف‌پذیر همچنین در مقایسه با لوله‌کشی اتصالات کمتری را امکان‌پذیر می‌کنند و به دلیل صلب نبودن، نگرانی کمتری در مورد تأثیر دما وجود دارد.

• تامین هوا به قطعات

اجزای پنوماتیکی مانند سوپاپ ها، سیلندرها یا تنظیم کننده های فشار معمولاً از طریق لوله یا شیلنگ های انعطاف پذیر به خط اصلی تامین هوا متصل می شوند. با این حال، آنها را می توان مانند لوله های فلزی پلاستیکی نیز تقویت کرد، زیرا باعث دوام و سبک و انعطاف پذیری آن می شود. انعطاف پذیری به این دلیل مهم است که اجزا می توانند ارتعاش یا متحرک باشند، بنابراین داشتن یک شیلنگ پنوماتیک منعطف باعث این امر می شود.

آنها همچنین در پایان چرخه پنوماتیک هستند، آنها می توانند کمترین قطر مورد نیاز را داشته باشند. آنها از طریق اتصالات به خط اصلی تامین هوا و اجزای جداگانه متصل می شوند.

 قابلیت های شیلنگ پنوماتیک

شیلنگ های پولینگ را می توان به شکل سیم پیچ های فنری قالب زد. این امکان اجازه می دهد تا در صورت لزوم طول شیلنگ پنوماتیک به طور قابل توجهی گسترش یابد.

قابل ذکر است که قطر سیم پیچ، قطر شیلنگ، ضخامت دیواره و نوع مواد بر قابلیت جمع شدن شیلنگ پولینگ تأثیر می گذارند.سیم پیچ های کوچک تر و محکم تر قابلیت جمع شدگی بیشتری  نسبت به سیم پیچ های بزرگتر دارند.

برای برخی از کاربرد ها خاص که شیلنگ پنوماتیک با ویژگی خاصی مدنظر است، شیلنگ های سفارشی با ویژگی های آنها نیز تولید می شوند.

که برخی از این ویژگی ها عبارتند از:

• مقاومت بالا
• مقاومت در برابر سایش
• سازگاری با یک ماده شیمیایی خاص
• مقاومت در برابر شعله
• هدایت الکتریکی یا عدم رسانایی

نکته: لوله ها و شیلنگ های پولینگ باید مطابق با استانداردهایی مانند FDA،DoT، UL و ISO ساخته شوند.

مزایای استفاده از شیلنگ باد

ویژگیها و مزیت های بسیاری هستند که در انتخاب و خرید شیلنگ پنوماتیک برای کارخانه ها بسیار موثرند.که در ادامه به مهم ترین آنها نیز می پردازیم:

• فشاری که این شیلنگ ها می توانند تحمل کنند معمولا بین ۲۰ بار تا ۳۲ بار است که بسیار عالی می باشد.
• انعطاف بالای آن و استقامتی که از خود نشان می دهند یکی از مزیت های بارز و مهم آنها می باشد.
• در بازه دمایی گسترده ای می توان از آن استفاده کرد، که این بازه دمایی معمولا بین ۲۰ درجه زیر صفر الی ۸۰ درجه بالای صفر می باشد.
• رنگ بندی مختلف آن باعث شده با سهولت بیشتری بتوان آن را در سیستم های حساس دستگاه های صنعتی به کار برد و..

تفاوت شیلنگ ساده با فنری

قیمت انواع شیلنگ پنوماتیک

قیمت شیلنگ پنوماتیک به عوامل متعددی بستگی دارد که از مهم ترین آنها نیز می توان به مورد زیر اشاره کرد:

• کیفیت و نوع ماده اولیه استفاده شده در ساخت شیلنگ
• حجم خرید (عمده و جزیی)
• قیمت مواد اولیه و سایز هزینه های تولید شیلنگ مورد نظر
• و …

(سوالات متداول)

شیلنگ باد چیست؟

شیلنگ پنوماتیک هوای فشرده را به اجزای پنوماتیکی مانند محرک ها و شیرها توزیع می کند.

لوله پلی اورتان برای چه مواردی استفاده می شود؟

لوله پلی اورتان (PU) رایج ترین نوع لوله است که برای کاربردهای پنوماتیک استفاده می شود. مواد PU آن را بادوام می کند و در برابر پیچ خوردگی و ساییدگی مقاومت خوبی به آن می بخشد و به راحتی در دسترس است.

لوله پلی اتیلن چیست؟

لوله پلی اتیلن (PE) دومین نوع لوله رایج مورد استفاده برای کاربردهای پنوماتیک است. مواد پلی اتیلن آن را سبک، مقرون به صرفه، انعطاف پذیر و راه حلی عالی برای کاربردهای کم فشار می کند.

 

جهت مشاهده مقاله شیر پنوماتیک کلیک کنید.